PRAWO: Po rozwód do USC: rząd szykuje rewolucję w prawie rodzinnym
Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzenie długo wyczekiwanej nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która ma umożliwić Polakom pozasądowe rozwiązanie małżeństwa. Jeśli projekt wejdzie w życie, rozwód będzie można przeprowadzić nie w sądzie, lecz… w urzędzie stanu cywilnego.
Zmiana zapowiedziana w wykazie prac legislacyjnych rządu oznacza prawdziwą rewolucję w polskim systemie prawnym. Małżonkowie, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci, pozostają w związku małżeńskim od co najmniej roku i są zgodni co do chęci zakończenia relacji, będą mogli formalnie się rozwieść przed kierownikiem USC lub konsulem. Oznacza to znaczne uproszczenie i skrócenie całej procedury.
Nowe przepisy będą miały zastosowanie tylko w określonych sytuacjach. Kluczowe warunki to:
- minimum roczny staż małżeński,
- brak wspólnych małoletnich dzieci,
- zupełny i trwały rozkład pożycia,
- zgodne oświadczenia woli złożone przez obie strony,
- obywatelstwo polskie lub miejsce zamieszkania w Polsce.
Procedura będzie dwuetapowa. Najpierw małżonkowie wspólnie stawią się przed kierownikiem USC (lub konsulem za granicą), aby złożyć zgodne oświadczenia. Następnie urzędnik naniesie wzmiankę o rozwodzie do aktu małżeństwa. Od tej chwili związek małżeński uznaje się za zakończony.
Co ważne, nawet przy spełnieniu wszystkich warunków rozwodu pozasądowego, strony będą mogły skorzystać z drogi sądowej, jeśli uznają ją za właściwszą. Przewidziano także zabezpieczenia przed nadużyciami – rozwód dokonany przed USC będzie mógł zostać unieważniony przez sąd, np. w przypadku zatajenia informacji o wspólnych dzieciach czy błędów w oświadczeniu woli.
Zgodnie z założeniami, rozwód będzie można przeprowadzić w dowolnym USC w kraju, niezależnie od miejsca zameldowania – to efekt kontynuacji zasady tzw. odmiejscowienia urzędów.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to drugi kwartał 2025 roku. Jeśli rząd dotrzyma harmonogramu, Polacy już wkrótce będą mogli rozwodzić się szybciej, prościej i bez udziału sądu.
