Jak nie marnować żywności?

Rocznie Polacy marnują 4,8 mln ton żywności. Jest to całkowita ilość obejmująca marnowanie żywności w gospodarstwach domowych, podczas przetwarzania, produkcji rolniczej, przez gastronomię czy podczas transportu. Co my możemy z tym zrobić? Przecież mówi się, że działania jednej osoby nic nie zmienią… Czy aby na pewno?

Z badań wynika, że konsumenci odpowiadają za 60% marnowanej żywności!

Najwięcej żywności wyrzuca się z powodu kupienia zbyt dużej ilości oraz przygotowania zbyt dużych porcji dań, przekroczenia terminu ważności produktu oraz niewłaściwego przechowywania.

Spis treści
1. Ile dokładnie marnujemy
2. Jak nie marnować żywności w domu?
3. Planowanie i odpowiedzialne zakupy
4. Prawidłowe przechowywanie żywności
5. Zrób porządek w szafkach z jedzeniem i sprawdź daty przydatności do spożycia produktów
6. Gotuj z resztek
7. Zwróć uwagę na przecenione produkty
8.Dlaczego niemarnowanie żywności jest takie ważne?

Ile dokładnie marnujemy?

W Polsce, co sekundę wyrzucanych jest do kosza 153 kg jedzenia w gospodarstwach domowych.

Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United States, FAO) podaje, że co roku na świecie marnuje się 1,3 mld ton żywności, która nadaje się do spożycia i jest to aż 1/3 żywności produkowanej na Ziemi. W tym samym czasie aż 821 mln ludzi na świecie głoduje! W Polsce ponad 1,6 mln osób żyje w skrajnym ubóstwie, co również jest związane z częstym doświadczaniem głodu.

Jak nie marnować żywności w domu?

Planowanie i odpowiedzialne zakupy

Zaplanuj posiłki na cały tydzień. Uwzględnij liczbę osób, która będzie korzystała z produktów, oszacuj wielkość porcji i to jak długo dany produkt będzie świeży.

Zrób listę zakupów, zobacz, co już masz w lodówce i w szafkach kuchennych oraz nie chodź na zakupy głodny. Podczas zakupów trzymaj się listy i czytaj etykiety. Jeśli zaplanujesz posiłki na cały tydzień i napiszesz sobie na kartce, co potrzebujesz, zmniejszy to prawdopodobieństwo, że kupisz coś, czego nie zużyjesz. Dobrym sposobem jest także posiadanie listy produktów suchych (ryż, makaron, kasze, mąki), które zawsze chcesz mieć w domu. Dzięki temu możesz sprawdzać przed zakupami czy masz wszystkie z tych produktów.

Jeśli gotujesz tylko dla siebie, lub dla dwóch osób, warto robić obiady na dwa dni. Łatwiej wtedy zużyć mięso i produkty, które są pakowane, np. po 500 g.

Zaplanuj wielkość porcji, aby zjadać wszystko, co przygotujesz i nie wyrzucać resztek. Bardzo często przeszacowujemy porcje i później musimy wyrzucić lub dojeść na siłę (,,żeby się nie zmarnowało’’), co ma też wpływ na przyrost masy ciała. Najpierw nakładaj sobie małą porcję, zawsze możesz wziąć dokładkę.

Najczęściej wyrzucane produkty to: pieczywo, owoce, wędliny i warzywa. Po te produkty lepiej przejść się do sklepu dwa razy w tygodniu. Podczas zakupów sprawdzaj etykiety. Jeśli wiesz, że od razu nie zużyjesz danego produktu, kup taki z dłuższą datą.

Prawidłowe przechowywanie żywności

Każdy produkt jest inny i potrzebuje różnych temperatur i sposobów przechowywania. Podstawową zasadą powinno być trzymanie produktów, o krótszej przydatności do spożycia z przodu lodówki oraz szafki z jedzeniem. Jest to zasada ,,pierwsze weszło – pierwsze wyszło’’, czyli najpierw zjadamy to, co było kupione wcześniej.

Jak przechowywać produkty w lodówce?

Warzywa i owoce – zazwyczaj przechowujemy w dolnej szufladzie lodówki po wytarciu ich papierem do sucha. Spód szuflady możemy wyłożyć papierowym ręcznikiem. W lodówce nie przechowujemy owoców typu mango, banany, mandarynki, pomarańcze i inne egzotyczne, a także pomidorów i ogórków.

Pamiętaj, żeby zawsze chować do lodówki świeże maliny, truskawki, borówki czy jagody, gdyż w lato bez odpowiedniej temperatury mogą zacząć pleśnieć już po kilku godzinach.

Wędliny najlepiej przechowywać na środkowej półce. Dobrze jest przełożyć do szczelnie zamykanego pojemnika. Sery również najlepiej będzie przechowywać w tym miejscu.

Jogurty, mleko i kefir ustawiamy na najwyższej półce, a jajka na bocznych drzwiach.

Pieczywo dobrze jest przechowywać w drewnianym chlebaku, najlepiej w papierowym lub lnianym woreczku. Trzymanie chleba w foliowych woreczkach sprzyja tworzeniu się pleśni. Pamiętaj, że nadmiar pieczywa możesz zamrozić (pokrój przed zamrożeniem).

Produkty sypkie (kasza, mąki, suche nasiona roślin strączkowych) możemy przechowywać w suchych opakowaniach plastikowych lub szklanych. Pamiętaj o opisaniu produktu na takim opakowaniu (data przydatności do spożycia, data otwarcia, rodzaj produktu).

Gotowe dania, które zostaną nam z obiadu lub innego posiłku najlepiej jest przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku lub garnku na środkowej półce lodówki (maksymalnie 2-3 dni). Gotowane dania możesz również zamrozić lub zawekować, aby się nie zmarnowały. Zbyt dużą ilość ogórków lub innych warzyw możesz ukisić. Wtedy przedłużysz ich przydatność do spożycia.

Miejsca w lodówce dla poszczególnych produktów nie są przypadkowe, gdyż w lodówce w zależności od miejsca jest inna temperatura.

Zrób porządek w szafkach z jedzeniem i sprawdź daty ważności produktów

Zobacz, co masz już w domu i co trzeba zużyć najpierw. Kasze, ryż i inne produkty sypkie często mają długą przydatność do spożycia i kupujemy je na zapas. Później zapominamy o tym, co już mamy w domu i dokupujemy kolejne produkty, a te w szafce tracą ważność.

Raz w tygodniu zrób przegląd lodówki, wszystko odpowiednio w niej poukładaj. Pamiętaj, że ważne jest też częste mycie lodówki, aby pozbyć się drobnoustrojów z psującej się żywności, które mogą się namnażać i przyspieszyć psucie się świeżych produktów.

Nie chomikuj zbyt wielu produktów i zużywaj je na czas!

Gotuj z resztek

Nie wyrzucaj ziemniaków z obiadu, których nikt nie zjadł. Na kolację możesz z nich zrobić placki ziemniaczane, kopytka, zapiekankę lub sałatkę ziemniaczaną.

Czerstwiejący chleb możesz wykorzystać do zrobienia chleba obtoczonego i usmażonego w jajku, zrobienia tostów, grzanek do zupy oraz bułki tartej.

Lekko zwiędłe warzywa, jak papryka, cukinia czy pieczarki, które zostały zużyj do zrobienia leczo, omletu z jajkami lub babeczek warzywnych.

Jeśli masz zbyt dużo dojrzałych owoców, zrób koktajl dla całej rodziny. Do owoców warto dodać źródło tłuszczu, aby koktajl nasycił nas na dłużej (masło orzechowe, siemię lniane, łyżka oliwy, orzechy).

Z dojrzałych i lekko obitych jabłek możesz zrobić pyszne pieczone jabłko z miodem i orzechami, a z bananów chlebek bananowy, placki lub również upiec z dodatkiem gorzkiej czekolady i orzechów.

Przepis na pieczone jabłko https://www.instagram.com/p/CKma2a2g6jK/

Zwróć uwagę na przecenione produkty

Prawie połowa dorosłych Polaków nigdy nie spożywa produktów po upływie ich daty ważności. Musimy pamiętać, że większość takich produktów jest pełnowartościowa i dobrze jest sprawdzić czy nadaje się do zjedzenia. Data podana na opakowaniu jest zabezpieczeniem dla producenta.

Kiedy kupujesz produkty przecenione lub posiadasz w domu produkty po terminie ważności, warto odróżniać dwa terminy:

,,Najlepiej spożyć przed’’ oznacza, że produkt po tej dacie jest nadal w pełni wartościowy i zdatny do spożycia.

,,Należy spożyć do’’ stosuje się na etykietach produktów, które szybko się psują, np. wędliny, mięsa, nabiał. Taki napis sugeruje, że po tej dacie produkt traci swoją świeżość i producent nie daje nam pewności, że nadal jest bezpieczny. Zazwyczaj i tak warto sprawdzić świeżość takich produktów przed wyrzuceniem, gdyż w większości przypadków nadają się do spożycia, szczególnie szczelnie zamknięty nabiał lub napoje i jogurty roślinne. Mięso, owoce morza i wędliny zazwyczaj już nie są bezpieczne po terminie przydatności do spożycia.

Sklepy wyrzucają żywność, gdy minął termin przydatności do spożycia lub data minimalnej trwałości, nawet, jeśli w praktyce te produkty są zdatne do spożycia. Przepisy jednak nie pozwalają na sprzedaż takiej żywności.

W sklepach najczęściej wyrzucane są: pieczywo, owoce, warzywa, świeże mięso, drób, ryby oraz artykuły chłodnicze z krótką datą ważności. Badania pokazują, że 60% sklepów i piekarni wyrzuca pieczywo codziennie. Przez połowę sklepów wyrzucane są codziennie warzywa i owoce.

Spośród wszystkich wyrzucanych warzyw i owoców aż 78,2% trafia na śmietnik ze względu na utratę świeżości, czyli: brak odpowiedniej jędrności, zbytnia dojrzałość (np. banany), odłączenie jednego banana od całej kiści czy obicia. Uszkodzenia mechaniczne opakowań także zniechęcają klientów i zazwyczaj nikt ich nie kupuje. Warto nadmienić, że większość tych produktów jest zdatna do spożycia, jednak jest wyrzucana.

Jak możemy z tym walczyć?

Wybieraj przecenione produkty, lekko pogniecione, z naderwanym opakowaniem, pojedyncze banany, krzywe marchewki itp. Wielu konsumentów dyskwalifikuje żywność, która jest przydatna do spożycia już momencie zakupów, głównie ze względu na wygląd. Niestandardowy kształt, kolor lub nieznaczne uszkodzenie przyczyniają się do marnotrawstwa.

Sprawdź aplikacje na telefon takie jak: toogootogo lub foodsi. Dzięki nim odbierzesz z restauracji, sklepów i piekarni jedzenie, które zostaje na koniec dnia. Ty trochę zaoszczędzisz, a jedzenie nie pójdzie do śmieci 😊

Dlaczego niemarnowanie żywności jest tak ważne?

Marnowanie żywności znacznie przyczynia się do zanieczyszczenia środowiska. Im więcej żywności wyrzucamy, tym więcej opakowań trafia do środowiska i powoduje zanieczyszczenia. W Polsce emisja dwutlenku węgla pochodząca z odpadów z żywności stanowi połowę emisji generowanej przez rolnictwo.

Marnowanie pożywienia prowadzi również do wyczerpywania zasobów naturalnych i ich degradacji. Do wyprodukowania żywności zużywana jest woda, prąd i inne zasoby naturalne (a marnowana jest aż 1/3 tej żywności). Podczas produkcji zwiększa się globalna emisja gazów cieplarnianych, co negatywnie wpływa na środowisko.

Pomyślmy też o problemie głodu, który jest obecny nie tylko w mniej rozwiniętych państwach, ale także obok nas i nie marnując żywności moglibyśmy również ten problem zmniejszyć.

Polecam zajrzeć do źródeł i zgłębić temat. Szczególnie do pierwszego podanego źródła