MIKOŁAJKI: Otwarcie Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK w Urwitałcie
We wsi Urwitałt pod Mikołajkami w dniu 23 listopada 2023 r. otwarto Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK. Od lat działała tu Stacja Terenowa Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. W celu udostępnienia jej szerszemu gronu odbiorców została przekształcona w Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK. Będą się tu kształcić studenci, będą mogli przyjeżdżać także uczniowie szkół, by obserwować życie roślin, zwierząt i procesy zachodzące w przyrodzie.
KUMAK zapowiada współpracę z Mazurskim Parkiem Krajobrazowym, okolicznymi nadleśnictwami oraz z Pracownią Dydaktyki Wydziału Biologii UW.
Historia stacji badawczej w Urwitałcie sięga 1970 r., kiedy to ówczesny Zakład Zoologii Kręgowców Uniwersytetu Warszawskiego podjął pracę w temacie węzłowym „Przyrodnicze produkty gospodarki środowiskiem” na terenie Pojezierza Mazurskiego. W następnym roku Zakład otrzymał do użytkowania dwa pokoje w folwarku Łuknajno. W taki sposób powstała pierwsza namiastka Bazy Terenowej. W 1975 r. zaproponowano Zakładowi przeniesienie się z Łuknajna do Urwitałtu. Kierownikiem Bazy Terenowej został dr Ryszard Halba, który piastował tę funkcję do 2001 r.
W 1999 r. dzięki staraniom ówczesnego dziekana Wydziału Biologii UW prof. Michała Kozakiewicza stworzono całościowe plany remontu Stacji. Cztery lata później otrzymano dotację z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, która pozwoliła na ukończenie planowanej modernizacji. W 2001 r. kierownikiem Stacji został mgr Grzegorz Górecki, który pełni tę funkcję do dziś. W 2003 r. odbyła się uroczystość nadania Stacji imienia prof. Kazimierza Albina Dobrowolskiego, który był jej współzałożycielem i głównym motorem działań UW na tym terenie.
W 2012 r. w Stacji powstało laboratorium Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW. Wszystkie te inwestycje oraz zatrudnienie stałej obsady doprowadziło do tego, że Stacja stała się ważnym ośrodkiem dla całego Uniwersytetu Warszawskiego, jak i zaczęła otwierać się na współpracę z innymi uczelniami w Polsce i zagranicą.
Po kolejnych 20 latach przyszedł czas na następne zmiany: zmiany potrzeb w ochronie przyrody, zmiany klimatyczne, rozwój przyjaznych środowisku technologii czy w efekcie zmiany w podejściu do roli jaką to miejsce ma spełniać. Wszystko to przyczyniło się do decyzji o przekształceniu stacji terenowej w Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Kumak.
W 2015 r. modernizacja Stacji w Urwitałcie została wpisana w perspektywiczny plan inwestycyjny Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku plany modernizacji i stworzenia „Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej” zostały wpisane również do Strategii Wielkich Jezior Mazurskich 2020 jako inwestycja kluczowa dla tego regionu. Kroki te między innymi skłoniły Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego do skierowania tego projektu w trybie pozakonkursowym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko- Mazurskiego na lata 2014-2020. Kwota dofinansowania unijnego to około 23,8 mln zł, zaś wartość całej inwestycji szacowana jest na ponad 35,6 mln zł. Budowa rozpoczęła się w 2020 r., a zakończenie inwestycji nastąpiło w 2023 r.
