MIKOŁAJKI: Archeologiczne odkrycia w sercu Mazur

Nietypowe znaleziska archeologiczne w Mikołajkach odkryte podczas tegorocznych badań prowadzonych przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przyniosły duże zaskoczenie. Prace wykopaliskowe, związane z inwestycją budowlaną firmy NOVDOM 11 w centrum miasta przy ulicy Orzyszowej, doprowadziły do odkrycia śladów pradziejowego i późnośredniowiecznego osadnictwa.

W okolicach jednego z najwyższych wzgórz w okolicy, skąd roztaczał się widok na jezioro Mikołajskie, natrafiono na nietypowy obiekt archeologiczny – granitową stelę. Konstrukcja ta miała wysokość około 70 cm i składała się z dwóch ociosanych nieckowatych żaren stanowiących jej podstawę. Cała stela była wzmocniona i otoczona kamieniami o różnej wielkości. W pobliżu znaleziono fragmenty pradziejowych naczyń ceramicznych, w tym naczynia zwanego sitowatym.

Miejsce to może być powiązane z dawnymi wierzeniami, co sugeruje obecność dwóch jam w pobliżu, w których odkryto liczny materiał zabytkowy w postaci fragmentów naczyń. Analiza tego materiału umożliwiła przypisanie go chronologicznie do okresu epoki żelaza. Ceramika znaleziona w zasypisku steli i wokół jam wskazuje, że obiekt ten był użytkowany zarówno przez ludność kultury kurhanów zachodniobałtyjskich, jak i kultury bogaczewskiej.

Na zboczu wzniesienia, bliżej brzegu jeziora, odkryto również pozostałości późnośredniowiecznej chaty, prawdopodobnie półziemianki. Miała ona wymiary 3,2 x 3 m i była wkopana w gliniane podłoże. Jej ściany wykonane były z poprzecznie ułożonych desek, które tworzyły rodzaj szalunku. Podłoga stanowiła gliniane klepisko, a na nim prawdopodobnie znajdowały się poprzecznie ułożone dranice, choć ich warstwa drewna zachowała się tylko fragmentarycznie. W centralnej części chaty znajdowało się palenisko. Podczas badań odkryto także liczne fragmenty naczyń (206 sztuk) oraz kości zwierzęce z epoki.

Wokół odkrytego obiektu skupiały się dołki posłupowe, pozostałości po innych drewnianych konstrukcjach. W pobliżu zarejestrowano również jamę, w której odkryto szczątki dzika lub świni.

Wyniki tych badań są niezwykle unikalne nie tylko dla Mikołajek, ale także poszerzają naszą wiedzę na temat pradziejów całego regionu. Odkrycie steli oraz pozostałości pradziejowych i późnośredniowiecznych osad potwierdza obecność ludności i rozmaitych kultur w tym obszarze na przestrzeni wieków. Badania archeologiczne odgrywają kluczową rolę w odkrywaniu naszych korzeni i zrozumieniu historii naszego regionu. Dzięki nim możemy odkryć tajemnice przeszłości i spojrzeć na naszą dziedzictwo kulturowe w zupełnie nowym świetle.

Na podstawie notatki: Maciej Stromski