ŚLADAMI PRZESZŁOŚCI: Złamanie szyfru Enigmy
Od lewej: Henryk Zygalski, Jerzy Różycki i Marian Rejewski. Poznań, lata 30. XX w. Fot. PAP/Reprodukcja
Tajemnicza maszyna o nazwie „Enigma” była jednym z najbardziej zaawansowanych i skomplikowanych urządzeń do szyfrowania używanych przez niemieckie siły zbrojne w czasie II wojny światowej. Wieloletnie starania polskich kryptologów i ich genialne umysły odegrały kluczową rolę w złamaniu tej enigmatycznej tajemnicy. Dzięki ich heroicznej pracy i niezłomnej determinacji Alianci otrzymali cenny dar – możliwość rozszyfrowania niemieckich wiadomości i przewagi wojennej.
Historia złamania szyfru Enigmy rozpoczęła się już przed II wojną światową, kiedy to polscy matematycy i kryptolodzy, Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, działając w ramach Biura Szyfrów, rozpoczęli analizę tajemniczej maszyny. Zrozumieli, że kluczem do złamania Enigmy jest opracowanie sposobu na poznanie jej ustawień początkowych. Po wielu badaniach, eksperymentach i analizach matematycznych w roku 1932 zdołali stworzyć pierwszy model „Bomby”, czyli maszyny, która pomagała rozwiązywać wielokrotnie szyfrowane wiadomości.
Niestety, kiedy Niemcy zwiększyli liczbę wirników w Enigmie, a tym samym jej złożoność, polscy kryptolodzy nie byli już w stanie nadążyć z aktualizacjami „Bomby”. Jednak ich znaczenie nie zmalało, ponieważ wiedza i doświadczenie zdobyte przez polskich naukowców przekazywano aliantom, w szczególności Wielkiej Brytanii, która kontynuowała wysiłki w celu złamania Enigmy.
Podczas wojny, polscy kryptolodzy, pracujący w brytyjskim Bletchley Park, odgrywali kluczową rolę w dalszych wysiłkach. Marian Rejewski pracował w sekcji matematycznej, a Henryk Zygalski opracował tzw. „Blindkę” – prosty, ale skuteczny sposób na określenie początkowych ustawień wirników Enigmy. Byli to bohaterowie, którzy ofiarnie oddawali swoje umysły i wysiłek w walce o złamanie kodu.
Najbardziej znaną postacią, która przyczyniła się do złamania Enigmy, jest jednak Alan Turing. Jego genialny umysł i praca nad maszyną „Bomby”, czyli elektromechanicznym urządzeniem do łamania kodów, odegrały kluczową rolę w rozszyfrowaniu niemieckich wiadomości. Maszyna Turka, jak również liczne ulepszenia wprowadzone przez innych naukowców, w końcu dały aliantom ogromną przewagę wiedzy.
Złamanie Enigmy miało ogromne znaczenie w toku II wojny światowej. Dzięki odczytywanym wiadomościom alianci mogli unikać niemieckich pułapek, znać plany ofensyw, a także przewidzieć ruchy wroga. To nie tylko oszczędzało ludzkie życie, ale także miało ogromny wpływ na wynik wojny.
Polscy kryptolodzy byli prawdziwymi bohaterami, których wkład w złamanie Enigmy nie może być przeceniony. Ich praca, oddanie i genialne umysły stanowiły fundament dla sukcesów Bletchley Park i innych alianckich wysiłków w walce z niemieckim kodem. Ich dziedzictwo przypomina nam, że nawet najbardziej z pozoru beznadziejne zadania mogą zostać rozwiązane, jeśli połączymy determinację z naukowym podejściem.
