NASZA MAŁA OJCZYZNA: Kościół św. Anny w Mołtajnach

W Mołtajnach na pagórku tuż przy Jeziorze Arklickim znajduje się kościół z czerwonej cegły, który góruje nad okolicą. Jest to doskonały przykład budowy sakralnej państwa zakonnego z początku XV wieku na terenach Warmii i Mazur. W dzisiejszym artykule przedstawimy jego długą ponad 600-letnią historię. Serdecznie zapraszam.

W dokumentach z 1404 roku widnieje uposażenie probostwa w Mołtajnach. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że z datą tego dokumentu wiąże wzniesienie się murowanego kościoła. Wskazują to również inne dokumenty, które wskazują na rozpoczęcie budowy w drugiej połowie XIV wieku.

Po zakończeniu wojny 13-letniej Mołtajny przypadły w posiadanie rodziny Schliebenów. W latach 1475-1485 został zbudowany wschodni szczyt oraz przedłużony korpus kościoła. W pierwszej połowie XVI wieku dobudowano wieże bogato dekorowaną blendami.

Jedna z hipotez badawczych zakład, że kościelna wieża nie jest elementem kończącym rozbudowę kościoła w kierunku zachodnim, ale została połączona z pierwotną budową kościoła zbudowanego około 1404 roku wtórnie, przez „łącznik” zachodniej części nawy. Sama natomiast w partii przyziemia jest pozostałością założenia obronnego – obwarowania majdanu – związanego z istniejącym w Mołtajnach zamkiem krzyżackim. Podwyższona została już w nowej funkcji wieży kościelnej. Wraz z uznaniem Reformacji w Prusach Książęcych kościół został przeznaczony na świątynię gminy ewangelickiej. Szczyty wieży z ostrołukowymi blendami, a nawet cała ostatnia kondygnacja wieży datowane są na 1650 rok.

Około 1780 roku Mołtajny, wraz z patronem kościoła, przeszły w ręce rodu Egloffsteinów, właścicieli sąsiednich Arklit i należały do nich aż do II wojny światowej. Po 1945 roku kościół został przekształcony na parafię rzymskokatolicką. W latach 80 XX wieku kościół przeszedł remont, między innymi wymiana pokrycia dachu. W 2008 roku parafia uzyskała dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na przeprowadzenie prac zabezpieczających i konserwatorskich przy wieży. W trakcie pracy odkryto dekoracje ornamentalne w podłuczach blend i fryzu podokapowego oraz tarcze herbowe na wschodnim szczycie wieży.

Warto przyjechać w te miejsce i spojrzeć na ten wspaniały oraz ciekawy zabytek. Z podwórza przed kościołem rozciąga się wspaniały widok na Jezioro Arklickie. Będąc w tym miejscu poczuć było można niezwykły spokój, choć byłem w tym miejscu jakieś pół godziny. Serdecznie polecam odwiedzenie tego miejsca, szczególnie osobom z Kętrzyna, którzy chcą zobaczyć coś nietypowego i poobcować w zapomnianych, ale barwnych miejscach Powiatu Kętrzyńskiego.