ŚLADAMI PRZESZŁOŚCI: 185. rocznica urodzin Wojciecha Kętrzyńskiego

11 lipca 1838 roku, w Lecu (obecnie Giżycko), przyszedł na świat Wojciech Kętrzyński, znany historyk, etnograf, polityk, publicysta i poeta. Jego ojciec pochodził z szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew, a nazwisko Kętrzyński wzięło się od miejscowości Kętrzyno. Matka, Eleonora z domu Raabe, pochodziła z Nowej Wsi pod Iławą. Rodzina Kętrzyńskiego miała niemieckie korzenie, co wpłynęło na pierwotne nazwisko Wojciecha – Adalbert von Winkler. Jednak po otrzymaniu informacji o polskim pochodzeniu i dawnym rodowym nazwisku Kętrzyński, Wojciech zdecydował się na zmianę imienia i nazwiska.

Wojciech Kętrzyński przejawiał od młodości zainteresowanie polskością i nauką języka polskiego. Ukończył progimnazjum w Lecu (obecnie Giżycko), a następnie kontynuował naukę w gimnazjum w Rastemborku (obecnie Kętrzyn). W 1859 roku zdał egzamin maturalny i rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.

W czasie swojego życia Wojciech Kętrzyński zaangażował się w działalność patriotyczną, co znalazło swoje odbicie w jego udziale w powstaniu styczniowym. Przez pewien czas organizował transport broni dla powstańców. Niestety, został aresztowany we wsi Jaroty w 1863 roku i osadzony w więzieniu w Berlinie. W czasie procesu, w którym oskarżono go o zdradę stanu, został uniewinniony, ale skazany na rok więzienia w twierdzy kłodzkiej.

Podczas pobytu w więzieniu, Kętrzyński przetłumaczył na łacinę swoją rozprawę doktorską oraz poemat Wincentego Pola na język niemiecki. Po wyjściu na wolność w 1866 roku kontynuował naukę na Uniwersytecie w Królewcu, gdzie obronił swoją rozprawę doktorską.

Po kilku latach poszukiwania pracy, ze względu na polskie pochodzenie, Wojciech Kętrzyński znalazł zatrudnienie w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie. Pracował tam jako sekretarz naukowy, a później został kustoszem i dyrektorem. Jego badania koncentrowały się na problematyce prusko-mazurskiej. Był znakomitym badaczem i korzystał z tysięcy wcześniej niepublikowanych źródeł historycznych.

Wojciech Kętrzyński współpracował z wieloma innymi wybitnymi postaciami swojej epoki. Przekazał Oskarowi Kolbergowi zbiór pieśni mazurskich, uzupełniając tym samym zbiory Gustawa Gizewiusza. Ponadto, bliska współpraca z Henrykiem Sienkiewiczem sprawiła, że Kętrzyński odegrał ważną rolę w tworzeniu Powieści „Potop”. Jego krytyczne podejście do niemieckich interpretacji historycznych stanowiło istotny wkład w rozwój polskiej nauki historycznej.

Wojciech Kętrzyński zmarł 15 stycznia 1918 roku i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Jego dziedzictwo naukowe jest niezwykle ważne dla polskiej historiografii. Dzięki swoim badaniom i publikacjom, wprowadził nowe spojrzenie na historię Prus i Mazur, a także przyczynił się do odkrywania i upowszechniania kultury polskiej.

Wojciech Kętrzyński, poprzez swoją pasję i oddanie dla polskości, zasłużył na uznanie jako wybitna postać w dziedzinie historii. Jego prace są nadal cenione i wykorzystywane przez badaczy oraz stanowią nieodłączną część polskiego dziedzictwa kulturowego.