Osewo – wieś, która zniknęła

Historia starostów naszego powiatu związana jest z nieistniejącą już wsią Osewo (z niemieckiego Wossau), na którą natknąłem się przypadkowo przy przeczesywaniu map Google. Zaintrygowały mnie jak i zaciekawiły umieszczone na mapach zdjęcia z podpisem „ruiny dawnej osady Osewo”. Niestety w internecie jest bardzo mało informacji w języku polskim jak i niemieckim na temat tej mazurskiej osady. Udało mi się dotrzeć do szczątkowych informacji i zdjęć jak kiedyś wyglądało te miejsce.

Historia Ossewa

Najstarsze wzmianki o Osewie według Historii Mazur Maxa Toeppena sięgają czasów Krzyżackich. Wieś znajdowała się na terenie prokuratorii leckiej (giżyckiej). Nieznana jest dokładna data założenia wsi, lecz wiemy że po Hołdzie Pruskim nadal znajdowała się na terenie Prus Książęcych.

Osewo należało do rodziny szlacheskiej von Knobelsdorf. Wzmianka o tym rodzie jest zapisana w „Historii Mazur” Maxa Toeppena: „jeszcze w 1622 roku Knobelsdorf był jedynym osiadłym w tym okręgu szlachcicem”. W 1642 roku Fryderyk Wilhelm zwany Wielkim Elektorem – elektor brandenburski i książę pruski – przyjął hołd lenny od szlachty z tereny starostwa leckiego. W tej grupie znalazł się Sebastian von Knobelsdorf z Osewa. Rodzina ta miała licznych przedstawicieli na terenie Warmii i Królestwa Polskiego. Jeden z przedstawicieli tego rodu był nawet wójtem krajowym (urząd powstały po stworzeniu na ziemiach pruskich diecezji Wamińskiej). Rodzina von Knobelsdorf zapisana była w „Herbiarzu Polski” Kaspra Niesieckiego.

Według informacji, Ossewo przes zło do rąk w 1752 roku przeszło do rodziny von Queis. 11 lutego 1804 roku w Tylży (obecnie Sowieck w obwodzie kaliningradzkim) urodził się Julius Erhard Friedrich von Queis. Po zakończeniu kariery wojskowej wrócił do Osewa, gdzie został jej właścicielem. W 1856 roku został został starostą powiatu rastenburskiego (kętrzyńskiego) i piastował tę funkcję aż do śmierć. Zmarł 13 sierpnia 1867 roku. Pochowano go na rodowym cmentarzu w Osewie. U jego boku 17 lipca 1879 roku spoczęła żona Emilie Juliane von Wienskowski-Saltzwedell. Była przedstawicielką polsko-niemieckiej szlachty.

Kolejnym starostą kętrzyńskich w latach 1867-1885 był ich syn Erhard Friedrich von Queis (1830-1911), który ożenił się z Martą, córką późniejszego starosty rastenburskiego Ferdinandem von der Trenck.

 W 1910 roku majątek w Osewie zamieszkiwało 62 osoby. W 1913 roku majątek ziemski miał powierzchnię 430 ha. Na majątku ziemskim prowadzono hodowlę: bydła 83 sztuki w tym 32 krowy, 32 sztuki koni, 213 sztuk owiec i 40 sztuk trzody chlewnej. Ostatnimi właścicielami majątku w Osewie byli Hans von Queis, a następnie Erhard von Queis.

Po II wojnie światowej w Osewie został utworzony PGR. Obecnie nikt tam nie mieszka i nie istnieją żadne zabudowy. Jedynie z ziemi wystają pozostałości budynków i murów. W lesie można zobaczyć pozostawione same sobie owocowe drzewa i typowe dla niemieckich parków wielkie dębowe drzewa.