Dynia – królowa jesieni

Sezon na dynie trwa w najlepsze! Króluje ona w kuchniach, ale jest także nieodłącznym elementem jesiennych dekoracji. Ile osób tyle pomysłów na przeróżne potrawy z dyni, ale czy rzeczywiście warto wciągnąć się w ten dyniowy szał?

Dynia jest lekkostrawnym i niskokalorycznym warzywem bogatym w witaminy i składniki mineralne, dzięki czemu dostarcza organizmowi wielu cennych wartości odżywczych przy niewielkiej podaży kalorycznej (dlatego jest doskonałym produktem dla osób będących na dietach odchudzających). Jest źródłem białka oraz błonnika pokarmowego, który sprzyja dłuższemu uczuciu sytości oraz wspomaga zachowanie prawidłowej pracy jelit. Dynia jest bogata w potas i wapń, które poprawiają pracę serca; magnez i żelazo wspomagające układ nerwowy i krwionośny oraz fosfor wpływający na struktury kostne. W swoim składzie zawiera także selen, miedź, mangan oraz cynk. Pomarańczowy kolor dynia zawdzięcza obecności karotenów, które pobudzają odporność organizmu, są silnymi przeciwutleniaczami, pomagają chronić wzrok, obniżają poziom złego cholesterolu oraz opóźniają procesy starzenia się organizmu. Kupując dynię wybierajmy te najbardziej pomarańczowe, ponieważ im intensywniejszy kolor tym więcej karotenów w składzie. Soki i przeciery z dyni mają działanie moczopędne, dzięki czemu mogą wspomagać leczenie chorób nerek i układu krążenia. Ponadto ekstrakty z dyni mają również działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Pamiętajmy, aby wykorzystywać nie tylko miąższ z dyni, ale również jej pestki. Są one dobrym źródłem fitosteroli, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz cynku, który pełni ważną rolę w profilaktyce chorób prostaty. Pestki dyni mają działanie przeciwpasożytnicze, ponadto pomagają zwalczać chorobę lokomocyjną Warto sięgać również po olej z nasion dyni, ponieważ w jego skład wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe, fitosterole, skwalen, tokoferole, które poprawiają profil lipidowy krwi, obniżają ciśnienie tętnicze, mają działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.

Korzystajmy z dyni póki trwa na nią sezon, ponieważ w tym okresie jest ona najbogatsza w swoje cenne właściwości. Wykorzystywanie sezonowości jest bardzo ważnym elementem zdrowej diety, ponieważ wtedy mamy pewność, że produkty, które spożywamy mają największą ilość witamin, składników mineralnych oraz najlepszy smak!

Dynia jest uniwersalnym warzywem, który świetnie sprawdzi się, jako podstawa dania głównego, ale również dodatek do pysznego deseru, a oto kilka przykładów wykorzystania dyni w kuchni:

• dania, przeciery i soki dla niemowląt
• tradycyjne zupy, zupy mleczne, zupy krem na słodko czy słodko, pikantne albo orientalne
• dodatek do mięs i ryb
• sałatki i surówki
• ciasta, babeczki, muffinki lub chlebek
• placki, kotlety, racuchy, kopytka albo frytki
• farsz do naleśników i pierogów
• dodatek do makaronu, ryżu czy kaszotta
• hummus, pasty warzywne do pieczywa, pasztety wegetariańskie
• puree z pieczonej dyni, które może być dodatkiem np. do deserów
• dynia marynowana na słodko, kwaśno lub ostro
• zapiekanki i burgery wegetariańskie
• marmolady i dżemy
• dynia faszerowana
• smoothie, koktajl lub mus

Ostatnio hitem stała się dyniowa latte – nazywana Pumpkin spice latte, która jest idealna na chłodne wieczory, ponieważ jest rozgrzewająca, sycąca, pobudzająca i bardzo aromatyczna! Z łatwością można przygotować ją w domu.

Składniki(1 porcja):

• 2 łyżki musu z dyni
• ½ szklanki mleka
• ½ filiżanki espresso
• mieszanka przypraw (cynamon, imbir, gałka muszkatołowa, mielone goździki, wanilia)
• 1-2 łyżeczki syropu klonowego/miodu/cukru
• bita śmietana

Przygotowanie:

• dynię należy obrać i upiec do miękkości, następnie zblenderować na gładki mus
• mleko podgrzać, dodać do niego mus z dyni, mieszankę przypraw i dosłodzić do smaku
• całość jeszcze raz zblenderować, aby uzyskać aksamitną i spienioną strukturę
• gotową mieszankę przelać do wysokiego kubka (wlać ¾ kubka)
• delikatnie przechylić kubek i powoli po ściance wlewać espresso, tak, aby spłynęło na dno
• na koniec udekorować bitą śmietaną i posypać cynamonem

Trzywarstwowe oryginalne dyniowe latte gotowe! Smacznego!

Opracowanie: Marta M.

Źródła:

1. Biesiada A., Nawirska A., Kucharska A.Z., Sokół-Łętowska A. The effect of nitrogen fertilization methods on yield and chemical composition of pumpkin (Cucurbita maxima) fruits before and after storage. Vegetable Crops Research Bulletin 70, 202-211. 2009
2. Grotto D., 101 produktów dla zdrowia i życia, peł. Olejnik D., wyd. Vesper, Poznań 2010
3. Niewczas J., Szweda D., Mitek M.: Zawartość wybranych skłaników prozdrowotnych w owocach dyni olbrzymiej (cucurbita maxima). Żywność.Nauka.Technologia.Jakosć 2005;2(43): 147-155.
4. Antoniewska A., Adamska A., Rutkowska J., Zielińska M.: Olej z nasion dyni jako źródło cennych składników w diecie człowieka. Probl Hig Epidemiol 2017, 98(1): 17-22
5. Mzyk K.: Dynia na zdrowie – lecznicze właściwości dyni. Artykuł opublikowano na stronie: https://diagnozujmy.pl/lecznicze-wlasciwosci-dyni/